การคํานวณมูลค่าหุ้น (Computation of par value)

​

      การคำนวณมูลค่าหุ้นของ บริษัท หรือผลตอบแทนการลงทุนเฉลี่ยต่อหุ้นเป็นข้อมูลที่ผู้ลงทุนสนใจเพื่อใช้ประกอบการพิจารณา

ตัดสินใจลงทุนทางธุรกิจมูลค่าต่อหุ้นเป็นเครื่องมือในการประเมินประสิทธิภาพดำเนินงานกำไรของกิจการและผลตอบแทนจากการลงทุนการคำนวณมูลค่าหุ้นของ บริษัท มีวิธีการคำนวณได้ 2 วิธีคือ

      1. ราคาตามบัญชีต่อหุ้น (Book value per share)

      2. กำไรต่อหุ้น (Earning per share หรือ EPS)

​

1. การคำนวณราคาตามบัญชีต่อหุ้น (Book value per share)

      การคำนวณราคาตามบัญชีต่อหุ้นจะใช้ข้อมูลในส่วนของผู้ถือหุ้นในงบแสดงฐานะการเงินเฉลี่ยด้วยจำนวนหุ้นที่อยู่ในมือบุคคลภายนอกเพื่อให้ทราบสิทธิส่วนได้เสียในส่วนของเงินทุนของส่วนของเจ้าของใน บริษัท ต่อหนึ่งหุ้น ณ วันใดวันหนึ่งในงบแสดงฐานะการเงินราคานี้จะเป็นจำนวนเงินที่ผู้ถือหุ้นจะได้รับคืนถ้า บริษัท เลิกกิจการ ณ วันนั้นโดยที่ บริษัท จำหน่ายสินทรัพย์ในราคาบัญชีตามที่ปรากฏในงบแสดงฐานะการเงินดังนั้นควรจะมีการปรับปรุงและแก้ไขข้อผิดพลาดก่อนจะคำนวณราคาตามบัญชีเพื่อความถูกต้อง

การคำนวณราคาตามบัญชีต่อหุ้นแบ่งออกได้เป็น 2 กรณี คือ

กรณีที่ 1 บริษัท มีหุ้นทุนชนิดเดียว

กรณีที่ 2 บริษัท มีหุ้นทุน 2 ชนิด

​

     กรณีที่ 1 บริษัท มีหุ้นทุนชนิดเดียวคือหุ้นสามัญการคำนวณราคาตามบัญชีต่อหุ้น ดังนี้

ราคาตามบัญชีต่อหุ้น

=           ส่วนของผู้ถือหุ้นทั้งหมด

       จํานวนหุ้นที่อยู่ในมือผู้ถือหุ้นภายนอก

​

จํานวนหุ้นที่อยู่ในมือผู้ถือหุ้นภายนอก

= จำนวนหุ้นที่ออกใบหุ้นแล้ว + จำนวนหุ้นให้จอง-หุ้นสามัญได้รับคืน 

​

     กรณีที่ 2 บริษัท มีหุ้นทุน 2 ชนิด

     กรณีที่ บริษัท มีหุ้นทุน 2 ชนิด คือ หุ้นสามัญ และหุ้นบุริมสิทธิ ส่วนของผู้ถือหุ้นในงบแสดงฐานะการเงินเมื่อหักส่วนที่เป็นของผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิออก ส่วนที่เหลือจะเป็นส่วนของผู้ถือหุ้นสามัญ

​

ทุนส่วนที่เป็นของผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิ ประกอบด้วย

     1. มูลค่าเมื่อเลิกกิจการ หมายถึง หุ้นบุริมสิทธิจะมีมูลค่าเมื่อเลิกกิจการกำหนดไว้ หรือในกรณีที่ไม่ได้กําหนดให้ใช้ราคาตามมูลค่าหุ้นเป็นมูลค่าเมื่อเลิกกิจการ 

     2. สิทธิเรียกร้องในเงินปันผล หมายถึง จำนวนเงินปันผลที่ผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิมีสิทธิได้รับในวันที่ คำนวณราคาตามบัญชีของหุ้น เช่นหุ้นบุริมสิทธิชนิดสะสมเงินปัน 5% ราคาตามมูลค่าหุ้นละ100 บาท มูลค่าเมื่อเลิกกิจการหุ้นละ 103 บาท บริษัทไม่ได้ประกาศจ่ายเงินปันผลมาเป็นเวลา 3 ปี เมื่อเลิกกิจการผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิชนิดนี้มีสิทธิได้รับคืนทุนตามมูลค่าเมื่อเลิกกิจการที่กำหนดไว้หุ้นละ 103 บาท และจะได้รับเงินปันผลที่ค้างหุ้นละ 15 บาท (100 X 5% X 3 ปี) ก่อนที่จะจ่ายคืนทุนให้ผู้ถือหุ้นสามัญ

.

การคำนวณราคาตามบัญชีต่อหุ้นบุริมสิทธิและหุ้นสามัญ ดังนี้

     ส่วนของผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิ         =  (มูลค่าหุ้นเมื่อเลิกกิจการ X จํานวนหุ้นที่ออกจำหน่าย) + เงินปันผลค้างจ่าย

     ราคาตามบัญชีต่อหุ้นบุริมสิทธิ  =  ส่วนของผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิ

                                          จำนวนหุ้นที่ออกจำหน่าย

     ราคาตามบัญชีต่อหุ้นสามัญ      =  ส่วนของผู้ถือหุ้นทั้งหมด - ส่วนของผุ้ถือหุ้นบุริมสิทธิ

                                                จำนวนหุ้นสามัญที่อยู่ในมือผู้ถือหุ้นภายนอก